مخزن گاز خودرو یکی از اجزای اصلی سیستم سوخت رسانی گازی است که سوخت گاز درآن ذخیره میگردد معمولا به منظور افزایش قابلیت ذخیره سازی بیشتر سوخت گاز به صورت فشرده نگهداری میشود درمخازن CNG این فشار تا بیش از 200 بار نیز افزایش میابد .
تعداد مخازن استفاده شده در خودروها حجم وطراحی ابعاد آن ها به عواملی مانند نوع خودرو توان موتور وفضای در نظر گرفته شده برای مخازن بستگی دارد مخازن گاز معمولا به شکل کپسول های استوانه ایی یا عدی های کروی طراحی میشوند.
انواع مخازن CNG از نظر تکنولوژی ساخت:
بهطورکلی مخازن CNG مورداستفاده در خودرو را میتوان به چهار دسته تقسیم کرد:
مخازن فولادی:
این مخازن با استفاده از سه روش (استفاده از لوله، ورق صفحهای، شمشال) و روشهای خاص شکلدهی، به صورت یکپارچه و بدون درز و جوش، از فولاد کروم – مولیبدن، یا فولاد کربن – منگنز ساخته میشوند. در مقایسه با انواع دیگر مخازن دارای وزن بیشتر و قیمت پایینتری میباشند. این مخازن به ازای هر لیتر ظرفیت آبی از 90/0 الی 3/1 کیلوگرم وزن دارند.
مزایا:دوام زیاد
هزینه کم مخزن
عیب:وزن زیاد مخزن
مخازن نیمه کامپوزیت یا کمرپیچ:
این نوع مخزن دارای یک لایه آستری از جنس فولاد یا آلومینیوم بدون درز است که قسمت استوانهای این آستری، توسط الیاف شیشه، آرامید، کربن یا مخلوطی از آنها که آغشته به رزین است (کامپوزیت) بهصورت محیطی تقویت شده است. استفاده از این ساختار کامپوزیتی، باعث کاهش ضخامت قسمت استوانهای میشود، درنتیجه وزن مخزن نسبت به نوع اول کاهش مییابد. این مخازن به ازای هر لیتر ظرفیت آبی از 60/0 الی 85/0 کیلوگرم وزن دارند.
مخازن با کامپوزیت الومینیوم:
این مخازن دارای یک لایه آستری عمدتاً از جنس آلومینیوم بدون درز بوده و در تمام این لایه داخلی مواد کامپوزیتی در راستای محیطی و محوری تقویت شده است. این ساختار کامپوزیتی که به مخزن داده میشود، این امکان را به وجود میآورد که بتوان از ضخامت قسمت فلزی کاست و درنتیجه مخزن سبکتری را نسبت به مخازن نوع اول و دوم به دست آورد. علاوه بر این، قابلیت تحمل فشار نیز نسبت به انواع قبلی افزایش مییابد. این مخازن به ازای هر لیتر ظرفیت آبی 3/0 الی 4/0 کیلوگرم وزن دارند.سبک تر و قوی تر از مخازن نوع اول و دوم است.
مخازن تمام کامپوزیت:
در ساختار ان ها از هیچ فلزی استفاده نشده است. این مخازن بسیار شبیه مخازن نوع سوم هستند و تنها ازلحاظ نوع و جنس آسترها تفاوت دارند. آستر این نوع مخازن از جنس پلیمر بدون درز است که تمام سطح آن توسط مواد کامپوزیتی در جهات شعاعی و محوری تقویت شده است. این ساختار تمام کامپوزیت از سبکترین انواع مخازن CNG است، بهطوریکه حتی با سیستم سوخت بنزینی قابل مقایسه هستند. محل نصب شیر و پورتهای خروجی از جنس آلومینیوم است که با روش خاصی به لایه داخلی متصل میشود. به دلیل اختلاف ضریب انبساطی حجمی آلومینیوم و مواد پلیمری، در اثر تغییرات دمایی و فشار داخل مخزن، ممکن است این دو ماده از هم جدا شوند و مخزن دچار نشتی گردد. ایمنسازی مخزن در برابر این پدیده یکی از پیچیدگیهای ساخت این مخازن است. این مخازن به ازای هر لیتر ظرفیت آبی 3/0 الی 5/0 کیلوگرم وزن دارد و سازندگان این نوع مخازن در دنیا بسیار محدودند. اشکال عمده این مخازن ایجاد نشتی به مرور زمان از محل نافی فلزی و آستر پلیمری است که وظیفه ارتباط ورود و خروج گاز را بین مخزن و قطعات خارجی مخزن به عهده دارد. همچنین به علت عدم انتقال حرارت مناسب آستری پلاستیکی، حین سوختگیری سریع در این مخازن افزایش دمای نسبتاً بیشتری ایجاد میشود. ازجمله مزایای این نوع مخازن میتوان به سیکل عمر طولانی و احتمال کم بودن ترکیدگی در حوادث اشاره کرد.
خارج از ایمنی مخزن که بسیار اهمیت دارد،وزن مخزن است که هرچقدر کمتر باشد مسافت بیشتری را میتوان با خودرو پیمود.