سیستم جرقه زنی خودرو
اجزای تشکیل دهنده سیستم جرقه زنی خودرو:
1 : کوئل دوبل
2 : وایر شمع
3 : شمع
4 : باتری
وظایف کوئل دوبل :
تولید ولتاژ بالا برای جرقه زنی شمع ها به مقدار واندازه لازم بهعهده این قطعه است .
محل قرار گیری :
در خودروهای دارای کوئل دوبل معمولی کهوایر شمع دارند اغلب محل قرار گیری آنها جای دلکوهای
سیستم کاربراتوری است در خودروهای پژو 206 وزانتیا بدون وایر شمع مستقیما روی خود شمع ها
قرار دارند .
ساختار داخلی :
این قطعه همان طور که از اسم آن پیدا است تشکیل شده است از دو عدد کوئل بهم چسبیده که هر کدام
از قطعات زیر تشکیل شده است .
-
سیم پیچ اولیه
-
سیم پیچ ثانویه
-
هسته مرکزی
-
قاب کوئل که توسط رزین اپوکسی جهت ایجاد عایق کاری مناسب ما بین دو سیم پیچ ونیز بین سیم پیچ ها وهسته مرکزی پر شده است.
مدارهای الکتریکی :
این قطعه تشکیل شده است از سوکت سه پایه و یک سوکت تک سیم برای برق اضطراری ودر بعضی
از مدلها از یک سوکت 4 پایه :
پایه 1 : ولتاژ منفی که از ECU ارسال میشود .
پایه 2 : ولتاژمنفی که از ECU ارسال میشود .
پایه 3 : ولتاژ 12+ ولت که از رله دوبل ارسال میشود .
پایه 4 :به سوکت اضطراری وصل است .
" در خودروهایی تولید ایران خودرو برق 12+ ولت ارسال شده از رله دوبل به پایه 2 کوئل دوبل میرسد"
شرح کار قطعه :
درمرحله سوئیچ باز به مدت 3 تا 5 ثانیه از رله دوبل یک ولتاژ 12+ ولتبه سیم پیچ اولیه کوئل ها
ارسال میشود ودر مرحله موتور روشن این ولتاژ 12+ ولت به طور دائم به سیم پیچ اولیه کوئل ارسال
میشود . سپس ECU با وصل کردن ولتاژ منفی به سیم پیچ اولیه کوئل سیم پیچ اولیه را شارژ میکند وبا
قطع کردن ولتاژ منفی ایجاد افت ولتاژ درسیم پیچ اولیه کرده و سپس ولتاژ بالا در سیم پیچ ثانویه کوئل
القا می گردد که همان ولتاژ خروجی کوئل میباشد پس نتیجه می گیریم ECU باقطع ووصل کردن ولتاژ
منفی به سیم پیچ اولیه کوئل مقدار و زمان جرقه زنی را در شمع ه تعیین میکند البته چون هر کدام از این
کوئل ها برق دو سیلندررا هم زمان تعیین می کنند در آن واحد در هر دو سیلندر جرقه زده میشود دراین
زمان یکی از سیلندرها در زمان انفجار قرار دارد ودیگری در زمان تخلیه یعنی در هر بار چرخش
موتورهر شمع دو بار جرقه می زند .
روش های عیب یابی :
" شناسایی عیب هایی که در صورت خرابی قطعه در خودرو بوجود می آید :
اگر کوئل بسوزد خودرو روشن نخواهد شد واگر سیم پیچ اولیه کوئل نیم سوز شود چراغ اخطار عیب
یاب خودرو روشن میشود .
" روشهای تست قطعه :
تست قطعه با دستگاه دیاگ تجهیز خودرو ثمین :
سوکت دستگاه دیاگ تجهیز خودرو ثمین را به خودرو اتصال داده وسوئیچ را باز میکنیم ووارد منوی
عملگرها میشویم . یک شمع را به سروایر شمع 1 یا 4 ویا خود برجک کوئل های بدون وایر(مثل پژو
206) وصل می کنیم سپس شمع را اتصال بدنه داده وارد منوی تست کوئل 1 و 4 میشویم وشروع به
تست کوئل میکنیم جرقه آبی رنگ وقوی بین دو الکترود سر شمع را چک میکنیم سپس همین آزمایش را
برای کوئل دوم وایر شمع های 2و3 انجام می دهیم البته از این آزمایش برای صحت وسلامت کارکرد
کوئل ووایر شمع وشمع نیز میتوان استفاده کرد .
" اگر در قسمت تست عملگرها قصد آزمایش جرقه زنی کوئل را داشتیم ونمی خواستیم شمع ووایر یا کوئل را از خودرو جدا کنیم ودر همان حالت کار کرد طبیعی موتور آزمایش را
انجام دهیم نباید قبل از آن آزمایش پاشش انژکتورها را انجام
دهیم زیرا این کار در تایم کارکرد خود موتورانجام نمیشود وباعث صدمه زدن به پیستون وسوپاپ ها میشود .
وارد قسمت منوی پارامترهای دستگاه دیاگ تجهیز خودرو ثمین میشویم سپس وارد قسمت مربوط به زمان شارژ کوئل ها میشویم مدت زمان شارژکوئل های 1و4 باید مساوی یا
نزدیک به مدت زمان شارژ کوئل 2و3 باشد در غیر اینصورت
عیب در سیستم وجود دارد البته مدت زمان شارژ کوئل ها ارتباط مستقیم با عواملی مثل ولتاژ باطری وخروجی دینام وسیم کشی واتصالات ورله دوبل ووضعیت خود کوئل دارد .
در زمانی که ولتاژ باطری کاهش می یابد ECU مدت زمان شارژ کوئل ها را افزایش می دهد تا کوئل انرژی کافی برای جرقه زنی را بدست آورد
تست اهمی :
" برای تست کوئل های دوبل معمولی (دارای وایر شمع ):
الف : تست سیم پیچ اولیه کوئل اول : ابتدا سوکت کوئل را کشیده ودوسر پروب اهم متررابه پایه های 1و3 اتصال میدهیم مقاومت باید حدود 6/0 اهم باشد .
ب : تست سیم پیچ اولیه کوئل دوم : دوسر پروب اهم متر را به پایه های 2و3 اتصال میدهیم مقاومت باید حدود 6/0اهم باشد .
" در غیر این صورت سیم پیچ اولیه کوئل ها ایراد دارد وکوئل باید تعویض شود "
ج :تست سیم پیچ ثانویه کوئل اول : ابتدا وایر ها رااز سر کوئل جدا میکنیم سپس دو سر پروب اهم متر را به برجک های خروجی کوئل اول یعنی برجک وایر شمع های 1و4 اتصال
میدهیم مقاومت باید حدود1/7 – 4/7 کیلواهم باشد .
د : تست سیم پیچ ثانویه کوئل دوم : دو سر پروب اهم متر رابه برجک های خروجی کوئل دوم یعنی برجک وایر شمع های 2و3 اتصل میدهیم.مقاومت بایدحدود 1/7 – 4/7 کیلواهم باشد .
" در غیراین صورت سیم پیچ ثانویه کوئل ها ایراد دارد و کوئل باید تعویض شود ."
برای تست کوئل های دوبل خطی (بدون وایر شمع) :
الف : تست سیم پیچ اولیه کوئل اول : ابتدا سوکت کوئل راکشیده ودوسر پروب اهم متر را به پایه های 1و4 اتصال میدهیم مقاومت باید حدود 6/0 اهم باشد .
ب : تست سیم پیج اولیه کوئل دوم : دو سر پروب اهم متر رابه پایه های 2و3 اتصال میدهیم مقاومت باید حدود 6/0 اهم باشد.
" در غیر این صورت سیم پیچ اولیه کوئل ها ایراد دارد وکوئل باید تعویض شود ."
ج : تست سیم پیچ ثانویه کوئل اول : ابتدا کوئل راازسر شمع ها جدا میکنیم سپس دوسرپروب اهم متر را به برجک های خروجی کوئل اول یعنی برجک مربوط به شمع های 1و4
اتصال میدهیم مقاومت باید حدود 22کیلو اهم باشد .
د : تست سیم پیچ ثانویه کوئل دوم : دوسر پروب اهم متر را به برجک های خروجی کوئل دوم یعنی برجک مربوط بهشمع های 2و3 اتصال میدهیم مقاومت باید حدود 22 کیلو اهم باشد .
" در غیراین صورت سیم پیچ ثانویه کوئل ها ایراد دارد و کوئل باید تعویض شود ."
"نکات "
" نظیم مقدار ولتاژ خروجی وآوانس جرقه زنی به عهده ECU میباشد ."
" قسمتی را که سوکت به کوئل وصل میشود ورودی کوئل (سیم پیچ اولیه ) میگویند "
" قسمتی را که وایرها ویا مستقیما شمع ها به کوئل نصب میشوند خروجی کوئل (سیم پیچ ثانویه)میگویند"
"ترتیب چیدن وایرها برروی کوئل دوبل معمولی به این صورت است که از طرف سوکت برای وایر شمع ها 1و4 ودر طرف مقابل برای وایر شمع ها ی 2و3 است جابجا شدن وایر
های 1و4 باهم و2و3 با هم فرقی نمیکند چون کوئل ها جفت
جفت جرقه میزنند."
" از سیم کنار کوئل دوبل برای منظورهای زیر استفاده میشود :
- برای نصب خازن 3600 میکرو فاراد با بدنه کردن آن برای حذف پارازیت های کوئل
- برای چک کردن رسیدن ولتاژ 12+ ولت به کوئل
- برای یکسره کردن برق کوئل در مواقعی که رله دوبل سوخته باشد
" بعضی مواقع خودرو روشن نمیشود اما رله دوبل سالم است (با باز کردن سوئیچ پمپ بنزین کار میکند) وبا دادن برق یکسره به سیم اضطراری کوئل خودرو روشن میشود دلیل آن
این است که سیم پیچ ثانویه یکی از کوئل ها خراب است وبا
تعویض کوئل خودرو روشن میشود ."
"در پژو206 (بدون سنسور میل سوپاپ ) هنگام جرقه زدن ECU از سنسوردورموتور متوجه میشود که نوبت جرقه زنی سیلندر 1و4 است ولی ECU نمیداند که کدام یک از آنها
در زمان جرقه زنی قرار دارد.ولتاژ ایجاد شده در شمع
سیلندری که در حالت ترکم است زیادتر از شمعی است که در حالت تخلیه قرار دارددر داخل کوئل یک دیود اوپتوکوبلریوجود داردکه سیگنالی رااز پایه 3 کوئل به ECU ارسال میکند
که نشان میدهد زمان جرقه زدن کدام سیلندر است ."ُُُ