سنسور موقعیت دریچۀ گاز (TPS)

( Throttle   position   sensor)

این سنسور در انتهای دریچۀ گاز قرار می گیرد و یک پتانسیومتر ( پتاسیل سنج ) ساده است که توسط ECU با ولتاژ 5 ولت تغذیه می شود و متناسب با تغییر زاویۀ دریچۀ گاز، بین 0 تا 5 ولت را به ECU ارسال می کند. اطلاعات ارسال شده توسط این سنسور در موارد زیر به کار می رود.

1. حالت کاملاً بسته بودن و نیمه باز بودن و کاملاً باز بودن دریچۀ گاز را مشخص می کند.

2. شناسایی و مشخص نمودن وضعیت های مختلف موتور: افزایش شتاب و کاهش شتاب و قطع سوخت را مشخص  می کند.

پتانسیومتر( پتانسیل سنج )

پتانسیومتر تشکیل شده از یک صفحۀ دارای مقاومت که می تواند از یک حلقۀ ایزوله شده با لایۀ نازک زغال یا هستۀ سیم پیچی شده به شکل مستقیم یا دایره ای شکل تشکیل شده باشد. صفحۀ ضخامت دارای سه ترمینال برای وصل کردن به مدار می باشد. کنتاکی که به سومین ترمینال وصل می شود، صفحۀ مقاومت را به دو قسمت تقسیم می کند. مقدار مقاومت واقعی پتانسیومتر بستگی به نوع قرار گرفتن کنتاکت دارد. اندازه و نوع کار این مقاومت ها متفاوت است. 

محل قرار گیری سنسور موقعیت دریچۀ گاز

محل قرار گیری بر روی محفظۀ دریچۀ گاز می باشد. میلۀ دریچۀ گاز از یک طرف به سیم گاز متصل است، و از طرف دیگر داخل سنسور قرار دارد. 

عیب هایی که در صورت خرابی این قطعه در خودرو ایجاد می گردد عبارتند از :

1. باعث قطع سوخت پاشی و باعث نوسان در دورهای بالا می شود که ممکن است به علت کثیفی و آب خوردگی سنسور باشد.

2. در صورت سرد بودن خودرو دور موتور در حد نرمال است و در موقع گرم بودن خودرو دور موتور به صورت خود به خود بالا می رود

3. در حالت شتاب گیری موتور دچار ریپ می شود

4. در حالت ایستاده و درجا دور موتور بالا و پایین می رود و در زمان حرکت خودرو ریپ می زند.

5. وقتی به خودرو گاز می دهیم درست گاز نمی خورد و خودرو کم می آورد ( در زمان شتاب گیری ).

روش های تست قطعه

به وسیلۀ دستگاه دیاگ

دستگاه دیاگ را به خودرو وصل و خودرو را روشن می کنیم. وارد منوی پارامترها می شویم. در حالت دور آرام ( بسته بودن دریچۀ گاز ) زاویۀ آن را چک می کنیم. در حالت دور آرام ( دور درجا / بسته بودن دریچۀ گاز ) ، مقدار زاویۀ دریچۀ گاز بایستی صفر باشد. زاویۀ دریچۀ گاز باید با گاز دادن تغییر کند و افزایش یابد ، و در غیر این صورت نشان دهندۀ ایراد در قطعه می باشد. سپس وارد منوی کد خطاها می شویم. اگر خطای ثبت شده موقت بود خطا را از حافظۀ ECU پاک           می کنیم. اگر مجدداً خطایی به صورت دائمی ثبت شده بود نشان از خرابی سنسور دارد و باید تعویض گردد اگر با تعویض قطعه خطا یا مشکل دریچۀ گاز برطرف نشد خرابی می تواند از دسته سیم یا ECU باشد.

دربرخی موارد در ECU های زیمنس اگر دور موتور بالا باشد و زاویۀ دریچۀ گاز از صفر مقداری بیشتر باشد، عیب می تواند از برنامۀ ECU باشد و با فلش کردن یا دانلود و یا برنامه ریزی مشکل برطرف خواهد شد.

تست اهمی

دستگاه مولتی متر را در حالت اندازه گیری اهم متر قرار می دهیم و سپس سوکت را جدا می کنیم و دو سر پروب اهم متر را به دو پایۀ 1 و 2 وصل می کنیم . باید مقاومتی حدود 4 کیلواهم نشان بدهد. سپس یکی از پروب ها را به پایۀ 2 و دیگری را به پایۀ 3 متصل می کنیم و با دست اهرم گاز را می چرخانیم. مقاومت قطعه باید تغییر کند. در غیر این صورت قطعه خراب است و باید تعویض شود.

تست ولتاژی

دستگاه مولتی متر را در حالت ولت متر (DC) قرار می دهیم و خودرو را روشن می کنیم. دو سر سوزن را یکی را به پایۀ اتصال منفی و دیگری را به پایۀ تغذیه 5+ ولت وصل می کنیم، و به خودور گاز می دهیم. ولتاژ 3 باید 5+ باشد و تغییر نکند. سپس سوزن و پروب متصل به پایۀ تغذیه 5+ ولت را به پایۀ ارسال سیگنال یا ولتاژ وصل می کنیم. ولتاژ بین 0 تا 5 را باید نشان دهد. وقتی به خودرو گاز می دهیم ولتاژ نشان داده شده باید نزدیک به 5+ ولت شود و وقتی گاز نمی دهیم، نزدیک به صفر شود. در غیر این صورت قطعه خراب است.

تست سیم کشی و مدار قطعه

پس از عیب یابی سنسور دریچۀ گاز و تعویض سنسور اگر خطا برطرف نشد، امکان خرابی و اشکال در مدار یا سیم کشی وجود دارد. برای اطمینان از سالم بودن مدار، از سوکت سنسور تا کانکتور ECU طبق نقشۀ زیر توسط اهم متر چک و بررسی شود.

سوکت سنسور دریچۀ گاز